زنی که هیچگاه نخندید

باید خانواده‌دارباشی و خوش‌بَرو، پوست صورتت از سلامتی برق بزند، سواد و تحصیلات مهم نیست، اما مهم است که از هر انگشتت یک هنر ببارد !
دگمه بدوزی، درز شلوار بگیری، خشتکِ پاره رفو کنی ، سر جوراب‌های پاره را بخیه کنی و گاهی هم برای مادر شوهرت یک پیراهنی، دامنی، چیزی بدوزی و یا برای پدر شوهرت ، یک شورت مامان دوز چیت بدوزی!
باید بلد باشی هر غذایی بپزی، آن‌هم با یک وجب روغن .مرغ‌ها را باید خوب سرخ کنی ،ماهی‌ها و سیب زمینی‌ها و سبزی‌ها را هم. باید بلد باشی که رب و ادویه را خوب میزان کنی. برنج‌هایت باید قد بکشد به قایده بند انگشت.
عطر غذاهایت برود و بپیچد توی همه خانه و باغچه و حیاط و گاراژ پشتِ خانه که شوهر و برادر شوهرهایت توی آن‌کار می‌کنند.

ترشی و شور بیاندازی و مربا بپزی. سبزی خشک کنی و رب بپزی!
ملحفه‌ها و روبالشتی‌ها را هرچند وقت بریزی و با پودر و صابون و لاجورد خوب بشویی ،باید بوی سیب تازه بدهند و از تمیزی برق بزنند.
گَرد‌گیری و رفت‌وروب و شستُشو کنی. ماهی یکبار شمسی خانم برای کمک می‌آید می‌توانی کارهای سخت! را مثل پاک کردن شیشه‌ها، دیوارها و نظافت حمام و دستشویی و...به او بسپاری.
بعد ازظهر‌های گرم تابستان برای اعضای خانواده فالوده با یخ درست ‌کنی و شربت سکنجبین تو لیوان‌ها پر‌کنی، و غروب‌های دلگیر زمستان هم برای آنها شیرینی و خاگینه بپزی و شال ببافی و به نصیحت‌های مادر شوهرت گوش ‌کنی.
باید کمتر حرف بزنی و بیشتر گوش کنی. اعتراض نباید بکنی. باید همیشه خدا را شکر کنی و به هرچیزی که داری قناعت کنی و از هر چیزی هم که نداری چشم بپوشی.
خواهر شوهرها و دامادها و نوه‌ها که آخر هفته می‌آیند محشری می‌شود توی آن باغچه بزرگ و حیاط وسیع و اتاقهای تودرتوی خانه حاج نایب؛ باید همه چیز مرتب و خوب و همانطوری باشد که باید.
چند بار دهانت را پرکردی که با دلشوره و نرم نرمک به پسرِ حاجی بگویی که این خونه یک دوجین نوکر و کلفت هم کَمَش است. اما نگاه‌های مردِ کم حرفت از زیر ابروهای سیاه ،کلام را در گلویت شکاند و تو مثل همیشه سکوت کردی.
عادت کرده‌‌ای خنده‌های شوهرت را فقط در جمع ببینی و شب‌ها در تاریکی، توی اتاق خواب، چشم بدوزی به سقف و زیر نوری که اززنبوری‌های توی باغچه بر سقف افتاده ، خیال ببافی و خیال ببافی. نگاهت به سقف باشد و ترک‌های آن و مردی که به فاصله نفسی به خواب رفته، در حالیکه بوی ویکس و عرق و سیگار تمام اتاق را پرکرده ‌است.
بچه دار که شدی باید آن‌را طبق نظرات و دستورات بزرگترهای خانه ، بزرگ کنی و به روی خودت نیاوری که نُه ماه در شکمت چه نقشه‌ها که برایش نکشیدی و بعد به امید بزرگ شدن و بالیده شدنش باشی، شاید که معجزه‌ای باشد برای روزهای پیریت! پیری؟ از خودت می‌پرسی جوانی یعنی چی؟
عروس‌های بعدی یکی یکی می‌آیند ؛ زنِ پسرِ دوم حاج نایب از توی اتاقش بیرون نمی‌آید،کسی را داخل آدم حساب نمی‌کند.خواهرزاده کوچکه‌ی حاج نایب است .برای خودش کیا بیایی دارد. خودش برای شوهرش غذا می‌پزد و شب‌ها صدای خنده‌شان از اتاق عمارتِ وسط باغ می‌آید و می‌پیچد توی باغ.
تو روی لبه پنجره می‌نشینی ، به صدای نفس‌های شوهر و پسرت گوش می‌دهی و به نور زردی که از پنجره آن اتاق بیرون می‌آید نگاه می‌کنی.
کم کم می‌فهمی چیزهای دیگری هم هست، غیر از پختن و شستن و حرف شنیدن. و این ‌را از ساره عروس سوم حاجِ نایب می‌آموزی که می‌گویند درس خوانده و شاعر است؛ و حاج نایب وقتی می‌فهمد آن کلمه‌های به قول خودش جلف و سبک را، عروس سومی روی کاغذ آورده ،همان‌شب حکم می‌کند که یا حاج نایب و یا شعر و شاعری. و خوب البته به یک هفته نمی‌کشد که در برابر چشمان حیرت‌زده ی همه، زن و شوهر از آنجا اسباب می‌برند به آن خانه‌ای که تو پیچ کوچه است و از دیوارهای حیاطِ کوچکش شاخه‌های امین دوله تا کف کوچه آویخته است.
و باز تو می‌مانی و روزها و شب‌هایی که به آن خانه پیچ کوچه فکر می‌کنی و به شعرهایی که ساره می‌گوید و به خودت وبه پسری که بعد از به دنیا آمدنش، مُهر یکه زایی بر پیشانی‌ات می‌خورد و به مَردت که روز به روز عبوس‌تر و گرفته‌تر می‌شود و به سکوتت و به حرف‌هایی که هیچ وقت نتوانستی بگویی و به غمبادِ گلویت که روز به روز بزرگتر می‌شود و به خانم جون که در یک روز برفی توی رختخواب آخرین نفس‌هایش را می‌کشد و همچنان نگران کلیدهای اتاق‌های پشتی و بالا خانه و صندوق چوبی کهنه‌اش است.گیریم که از تو امین‌تر کسی را نمی‌یابد که وصیت‌هایش را بکند؛ و به شعرهای ساره که وقتی حاج نایب پاره می‌کند و رها می‌کند تو هوا، مثل شکوفه‌های سیب می‌ریزد رو زمینه لاکی قالی ترنج ؛ و به حاج نایب، که از روی پشت بام می‌افتد و می‌میرد و انگار که اصلا از اول هم نبوده و به حرف‌هایت که هیچ وقت بر زبان نمی‌آیند و به عروست که حاضر نمی‌شود با تو و پسرت توی آن خانه بزرگ که پُر است از اتاق‌های اضافی تو‌درتو و پنجره‌های قدی روبه حیاط و باغچه ، زندگی کند و می‌رود توی آن آپارتمان پنجاه متری که روبروی آن خانه پیچ کوچه،همان که از دیوارهای کوتاهِ حیاطِ کوچکش شاخه‌های اِمین دوله آویخته، زندگی می‌کند و بعد هر وقت به دیدنت می‌آید، لبخند شیرینی به لب دارد که به یادت می‌آورد که، هیچ وقت از ته دل نخندیده‌ای....